4 kwietnia 2025 r.
Wpis o Limanowej będzie niczym ekwilibrystyka, bo jak opisać w miarę obiektywnie miasto, w którym bywa się „od zawsze” przynajmniej kilka razy w miesiącu, obserwuje się „na żywo” wszelkie rewitalizacje, jest się „na bieżąco” z remontami budynków i ulic?
Sprawdźmy to. Może jednak Limanowa ma przed nami jeszcze jakieś tajemnice?
Pałacyk pod Pszczółką
Rzeczywiście, od razu wskakuje nam na ruszt temat tyleż oczywisty, co zaskakujący. Mijana przy każdej okazji willa przy rondzie prowadzącym niegdyś na Dworzec PKS, do niedawna nie była dla mnie szczególnie istotnym miejscem. Ciekawy budynek, który pamiętam, jeszcze kilka lat temu mieścił w sobie legendarnego „Plastusia”, bank, potem sklep odzieżowy i restaurację. Ładna architektura z pilastrami u wejścia, niemniej, budynek totalnie nieznany pod względem historii.
Pałacyk pod Pszczółką przy ul. M.B. Bolesnej
I dopiero teraz, gdy rozgorzała batalia o jego zachowanie przed wyburzeniem, również ja zwróciłam uwagę na jego szczególne znaczenie. Budynek powstał u początków XX wieku, jako symbol polskiej państwowości i zaradności (inwestorem było Towarzystwo Zaliczkowe i Ochrony Własności Ziemskiej). Na fasadzie zamieszczono rzeźbę pszczoły, jako wzór pracowitości.
W latach czterdziestych, historia willi zapisywana jest na czarnych i haniebnych kartach. Lokuje się w niej katownię UB. Pszczółka staje się gmachem, którego mury grzmią echem zdrady, szyderstwa w polskości, bratobójczej kaźni, oraz zbroczone są krwią wolności i lokalnego heroizmu.
Dzisiaj, póki co, wszystko wskazuje na to, że nie przetrwa deweloperskich planów na miarę XXI wieku, czyli … stanie się niebawem wzgórkiem gruzu dając podwaliny pod budowę nowej, dumnej galerii handlowej.
legendarne bulwary
Biedronka w starym kinie
Niemal na przeciwko „Pszczółki” znajduje się obecnie Biedronka. Z jakiego powodu jest to budynek – legenda? Bynajmniej z powodu lokalizacji dyskontu. Jeszcze ćwierć wieku temu mieściło się tam limanowskie kino. A jeśli kino, to z pewnością także wiele ważnych dla społeczności wydarzeń i wspomnień.
Drugim elementem na zdjęciu jest obelisk w centrum wyspy na rondzie. Tablica z jego historią znajduje się poniżej, w miejscu z którego zrobione jest zdjęcie.
Jeszcze dziesięć lat temu, to skrzyżowanie miało układ w typie „T”, zaś po lewej stronie znajdował się mini park, miejskie bulwary. Między alejkami znajdowały się tam ławeczki z widokiem na potok Mordarka.
Wracając do obelisku. Postawiony został w tym miejscu jako wyraz upamiętnienia przez społeczność limanowian powstania listopadowego. Jest to Pomnik Nieznanego Żołnierza z 1930 roku.
w sercu Limanowej
Limanowa jest małym, beskidzkim miasteczkiem z centralnym punktem, którym bez wątpienia jest bazylika oraz rondo w samym sercu miasta.
Silny rytm nadaje miastu Bazylika Matki Boskiej Bolesnej, gromadząca nie tylko mieszkańców Limanowej czy okolicznych miejscowości, ale także pielgrzymów z odleglejszych regionów Polski. Wnętrze bazyliki wymaga osobnego wpisu, z uwagi na wiele ciekawych symboli z nią związanych, jak również obecności w niej Ojca Świętego, Jana Pawła II.
Bazylika Matki Boskiej Bolesnej
Limanowski oddział GOPR przy ul. M. Mordarskiego
Limanowa położona w kotlinie Beskidu Wyspowego z zyskiem wykorzystuje swoją lokalizację, jest to bardzo atrakcyjna turystycznie kraina. Dlatego też warto pamiętać, że chociaż pobliskie wzniesienia nie należą do zbyt wymagających, to jednak w czasie trudniejszych warunków pogodowych, zwłaszcza zimowym półroczem, mogą stać się niebezpieczne dla niewprawnych turystów. Stąd też dobrze jest mieć w pamięci, że w Limanowej swój punkt ratunkowy posiada Podhalańska Stacja GOPR.
Zapisz lub zapamiętaj:
GOPR
TELEFON RATUNKOWY 985 lub 601 100 300
U końca tej samej ulicy, znajduje się skrzyżowanie i mostek, dzięki któremu przejdziemy na drugą stronę Sowlinki. Przy jej zachodnim brzegu znajduje się odnowiony budynek „Siwego Brzegu”, dawnego hotelu oraz obecnie Limanowskiego Domu Kultury wraz z Biblioteką Miejską oraz Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej z Nowego Sącza, Filia w Limanowej.
Limanowski Dom Kultury, ul. B. Czecha
Instytucje mieszczące się w tym budynku są obecnie bardzo silnym punktem wydarzeń kulturalnych w Limanowej. Oferta imprez, pokazów i konferencji jest bardzo obszerna i atrakcyjna. 4 kwietnia dotarliśmy właśnie do LDK na gościnne wystąpienie himalaisty, Krzysztofa Wielickiego, który dzielił się swoim bogatym doświadczeniem. Bardzo wartościowy event.
patriotyczne akcenty
W centrum Limanowej można natknąć się na wiele patriotycznych wątków. W okolicach tzw. Małego Rynku znajduje się mikro rondo, niegdyś plac – zajezdnia dla lokalnych minibusów. Na wyspie tegoż ronda znajduje się odlew Komendanta Piłsudskiego na Kasztance.
Komendant Piłsudski na Kasztance, Mały Rynek
Postument został sfinansowany sumptem lokalnych inwestorów, jak również dotacji z IPN. Był to wyraz wdzięczności Limanowian w rocznicę 100 lat niepodległości Polski. Sam Piłsudski, przebywał w Limanowej w czasie swojego przegrupowania przed akcją w Marcinkowicach w listopadzie 1914 roku.
park miejski i muzeum Marsów
Dobre ulokowanie centrum Limanowej powoduje, że w wiele ciekawych miejsc jest po prostu blisko. Jednym z takich miejsc jet park miejski, który w ciepłych miesiącach zachęca przede wszystkim cieniem, spokojem i sporych rozmiarów „tańczącymi fontannami”.
Przy głównej alei w parku znajduje się również bardzo istotny kulturalnie punkt, a mianowicie, Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej.
Miejsce to oferuje sporo ciekawych wystaw czasowych i stałych, okazjonalne wydarzenia, jak i wartościowe historycznie debaty. Sam budynek, dla amatorów architektury, jest bardzo ciekawym obiektem wartym poznania. To dwór szlacheckiej rodziny Marsów, posiadaczy ziemskich, jak i pobliskiego browaru, dzięki którym w II . XIX i u początków XX wieku Limanowa przeżywała złoty okres rozkwitu gospodarczego.
Dworek Marsów, Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej
zamiast zakończenia
Szybkie przejście uliczkami Limanowej zmusiło mnie do wysnucia wniosku, że … na szczęście, o Limanowej wiem dużo, ale jeszcze więcej, nadal czeka na odkrycie. Poza wieloma ciekawostkami miasta, na wspomnienie czekają jeszcze okoliczne szczyty i bardzo ciekawe biografie mogące stanowić klucz wielu historycznych poszukiwań.
Tak więc, i tym razem okazało się, że do wpisu o małej, uroczej Limanowej, trzeba będzie wrócić z aktualizacją danych i … lepszymi jakościowo fotografiami, na miarę bloga podróżniczego, a nie kieszonkowej faktografii.
